Trong khi đó, nếu
đứa con gái của bạn đoạt giải trong cuộc
thi "cành
cọ non" thì việc được mẹ ôm chặt và
hôn lên má sẽ
khiến bé sung sướng và hân hoan. Bé trai
và bé gái thường
có những nét khác biệt. Và vì thế,
cha mẹ phải biết cách bày
tỏ sự yêu thương và động
viên với từng đứa trẻ, cũng như
hiểu những nét khác
biệt này để tránh gây bất hòa giữa hai
vợ chồng trong
việc nuôi dạy con cái.
Ngoài những điều đó ra thì cha
mẹ cũng phải quan tâm đến
những vấn đề
dưới đây vì chúng ảnh hưởng sâu sắc đến
việc
hình thành và phát triển nhân cách của con trẻ.
Chửi rủa - đó không phải
là một giải pháp
Khi con cái không tuân lời, bị điểm
kém hay tiếp thu chậm,
cha mẹ thường hay chửi mắng
chỉ trích con mình thậm tệ.
"Con gì lì
lợm như trâu"; "Cái đồ gì mà
ngu si đần độn";
"Mày cứ thế này thì
sau này chả làm được tích sự gì!" Ðó
là
một cách dạy con rất tiêu cực. Ðứa trẻ không
những không khá
hơn mà còn tỏ ra sợ sệt, tự ti với
bản thân, hoặc "trơ trơ như
gỗ đá" với những
lời chửi mắng đó.
Trong một cuộc khảo sát về cách cư
xử của cha mẹ đối với con
cái của 85 cặp vợ
chồng cho thấy cha mẹ rất hay bực bội và
chửi rủa
với những đứa trẻ trong độ tuổi từ 10-15. Các nhà
xã
hội học cho rằng, thay vì quở trách con gái vì nó hay
lặp lại
những lỗi lầm trong học tập, thì hãy hỏi lý
do tại sao bé phạm
lỗi. (Có thể lý do bé đưa ra sẽ làm
bạn bất ngờ. Ví dụ, con gái
bạn sẽ nói rằng nó viết
chính tả hay bị sai vì cô giáo của nó người
Huế, mỗi
khi cô đọc bài, có những từ nó nghe không ra thì làm
sao
viết đúng cho được!). Khi chúng đã "thú tội"
rồi, bạn hãy
phân tích cho chúng biết những lỗi lầm
như vậy thì sẽ gây ra
hậu quả như thế nào. Như vậy,
chúng sẽ ý thức được những điều
sai, lẽ phải và
cách để sửa chữa sai lầm.
Bé Phát, một cậu bé nghịch ngợm
và hiếu động, luôn gặp rắc
rối ở
trường. Vào tuần thứ ba của năm học mới, người
cha nhận
được giấy của cô giáo mời gặp mặt
giáo viên vì con trai của ông
lỡ làm "u đầu chảy
máu" một bạn học cùng lớp. Khi cha của Phát
bước
vào lớp học, ông đã nhìn cậu bé với ánh mắt đầy
giận dữ,
kéo tai cậu bé: "Thằng (..chửi thề...), cho mày
ăn học như vậy đó
hả?" cô Dung, chủ nhiệm lớp,
đã sững người lại vì những lời thô
lỗ vừa được
thốt ra từ miệng của một vị phụ huynh. Cô chỉ muốn
thông báo tình hình sự việc thôi chứ đâu ngờ. Lối hành
xử như
vậy sẽ khiến cậu bé xấu hổ với bạn bè trong
lớp và cảm thấy
bị xúc phạm nghiêm trọng.
Khi ở nhà mẹ cũng
là cô giáo
Trong trường hợp trên, ngoài những tác
động tâm lý xấu
đến cậu bé sau này. Cũng
chẳng có gì làm lạ nếu mai này có ai
đó chép miệng: Tính hung hăng của nó giống hệt thằng
cha nó!
Cha mẹ là một tấm gương cho trẻ nhỏ trông
vào và đó là một
giáo cụ trực quan sinh động nhất.
Bạn muốn con mình có những
hành vi có văn hóa cũng như
những phẩm chất tốt đẹp
như tình thương, sự trong sạch,
tính chân thật, biết quan tâm
và động lòng trắc ẩn đến
người khác...thì bạn phải là hình ảnh
tốt đẹp để
con bạn noi theo. Bạn không thể suốt ngày ra rả lên
lớp
với con là "phải biết yêu quý ông bà cha mẹ"
trong khi bạn
đối xử với ông bà của chúng chẳng ra gì.
Ðầu óc của trẻ con
giống như tờ giấy mỏng. Chúng dễ bị ảnh
hưởng và "sao chép"
những hành
động và lời nói của bố mẹ. Không ít
đứa bé còn nhỏ tuổi nhưng
đã biết chửi thề, sai khiến
người khác. Một đứa trẻ mới chín tuổi
đầu đã biết
mắng người giúp việc đáng tuổi bà ngoại nó rằng
"sao
bà ngu quá vậy". Khi được hỏi "Sao em lại dám
hỗn với
bà?", nó thản nhiên đáp: "Tại em thấy
mẹ nói như vậy với bà
hoài à!"
Dạy trẻ rèn luyện
khả năng tự nhận thức và tính tự chủ
Dạy trẻ tính tự chủ nên
bắt đầu từ khi trẻ còn nhỏ. Xây
dựng tính
tự chủ của trẻ tập trung vào hai khía cạnh
chính:
Chú ý đến những gì đã được dạy dỗ - Trực
tiếp thi hành. Lúc
còn nhỏ, cha mẹ có thể dỗ con nín
khóc bằng sữa, ru con
bằng cách đưa võng hay hát hò. Khi
con cái lớn hơn, thì cha
mẹ phải hướng dẫn con tập đi,
chơi trò chơi, đọc những quyển
sách nhiều màu sắc, phân
biệt những hình dạng khác nhau
để phát triển trí não
của bé. Khi trẻ trở thành một học sinh, dạy
trẻ biết
ý thức về khả năng của mình và sự tự tin trở thành
một phần quan trọng khác trong việc dạy dỗ con cái của
cha
mẹ. Yêu con không phải là làm tất cả cho con, chiều
chuộng
con đến mức phi lý. Ðể sau này chúng biến thành
một sợi dây
leo yếu ớt, không có khả năng tự xoay sở
trong mọi tình huống.
Nhất nhất cứ "ba ơi, mẹ ơi,
chị ơi....”
Muốn dạy con tính tự chủ, đầu
tiên bạn hãy hướng dẫn bằng lời
nói và các tình huống
minh họa qua sách báo, tranh ảnh, băng
hình. Lúc chúng 3-4
tuổi, dạy trẻ tự đánh răng, rửa mặt, chào
hỏi dạ
thưa.
Lớn hơn nữa, nâng dần tính tự chủ
của đứa trẻ ở một mức cao
hơn. Ví
dụ, bạn hãy đưa ra nhiều tình huống để chúng tự
giải
quyết. Nếu ba mẹ không có ở nhà thì phải làm gì?
Nếu đi học
mà bị kẻ xấu bắt nạt thì phải hành động
ra sao?
Gần gũi với con cái nhiều
hơn
Nhiều ông bố bà mẹ cứ
thả lỏng, phó mặc con cái của mình
cho vú
nuôi hay một người nào đó và biện hộ rằng
không có
thời gian, hay bận công việc. Họ nghĩ rằng với
số tiền mà họ
bỏ ra thì người khác có thể làm thay
trách nhiệm của họ. Hãy
nên nhớ rằng một người giúp
việc có văn hóa mới lớp hai, lớp
ba thì mỗi ngày chỉ
có thể tắm rửa, đưa đón con bạn ngày hai
buổi đến
trường. Một cô gia sư chỉ có thể đến để ôn bài,
hướng
dẫn bài mới cho con bạn mỗi buổi hai tiếng thì
đâu còn thời gian
rảnh để dạy con bạn không được
"nói leo" với ông bà, không
được chửi thề; cũng
không thể nào gần gũi với chúng như cha mẹ
được và
không phải là người để chúng trút hết thắc mắc,
những
câu chuyện buồn vui của mình. Trẻ con rất cần có người
để giải tỏa tâm tư và định hướng hành động cho chúng.
Nếu bạn
cứ bỏ mặc, con bạn sẽ dần có những lỗ hổng,
nhiễm những thói
hư, tật xấu và hư hỏng hồi nào không
hay. Dạy con có nề nếp,
biết ứng xử trong từng hoàn
cảnh, tình huống thì không
chiếm quá nhiều thời gian như
bạn nghĩ và khi chúng đã có sẵn
khuôn khổ thì mọi việc
sẽ trở nên dẽ dàng. Bạn nên dành một
ít trong quỹ thời
gian của mình để trò chuyện với con cái,
quan tâm đến
chúng nhiều hơn.
| 
